Nietzsche: Een biografie van zijn denken – Rüdiger Safranski2 min read

Rüdiger Safranski beschrijft in dit prachtboek de ontwikkeling van het denken van Nietzsche. Biografische feitjes over ouders, zus, geboorteplaats en dergelijke zaken worden nauwelijks genoemd.

‘Tussen Nietzsche en zijn gedachten speelt zich een hartstochtelijke liefdesgeschiedenis af, met alle verwikkelingen die we ook van andere liefdesgeschiedenissen kennen. Er zijn daarbij misverstanden, ruzies, jaloezie, begeerte, afkeer, woede, angsten, verrukkingen in het spel. De hartstocht voor het denken maakt dat Nietzsche zijn leven zo inricht dat het hem iets te denken geeft. Nietzsche wil niet alleen citeerbare volzinnen produceren, maar van zijn leven een citeerbare grondslag voor zijn denken maken. Het leven als proeftuin voor het denken.’

Safranski combineert een prachtige stijl met een ongekende dichtheid aan ideeën over Nietzsche. Je kunt elke bladzijde, elke zin, op je tong proeven en er lang mee zoet zijn.

De Nederlandse vertaling van Mark Wildschut is uitstekend, maar wordt vreemd genoeg wel ontsierd door diverse d/t-fouten (zie bijvoorbeeld bladzijde 142 én 143).

De denkbeelden van Nietzsche ontsluit Safranski op een manier die de lezer aan het denken zet, waarbij hij als biograaf van deze filosofie niet alleen als schrijver, maar ook als wijsgeer in staat is om Nietzsche tegelijk bewonderend en kritisch, en toch steeds mild, met ironische, maar warme distantie te beschouwen.

‘Nietzsche verstopt zich in zijn labyrint, hij wil wel gevonden worden, maar alleen langs eindeloze kronkelwegen. En waarom zou je op zoek naar hem ook niet verdwalen? Misschien is dat wel het beste dat je kan overkomen. Zarathoestra zal hij tegen zijn leerlingen laten zeggen: jullie hebben me te vroeg gevonden als jullie niet eerst jezelf hebt gevonden. Nietzsche arrangeert zijn boeken dus zo dat je op zoek naar de centrale gedachte in het gunstigste geval op eigen gedachten komt. Of je hem, Nietzsche, daarbij ontdekt, is niet zo belangrijk; belangrijker is of je het denken ontdekt. Je eigen denken is de Ariadne die je terug moet zien te vinden.’

De enorme rijkdom van dit boek is natuurlijk in de eerste plaats te danken aan Friedrich Nietzsche, maar de interpretatie van Safranksi voegt wezenlijk iets toe.